2016-11-19

КАНМУЯСЛЫ КОМИ НИМЪЯС!

Лача кута, став конкурсыс эштіс нин да, ме верма ёнасӧ тӧждысьтӧг гижны арся блогйӧ. Арыдлы, майбыр, абу на дзик пом, календар вылӧ кӧ видзӧдны.
Нокыс миян лабораторияын, кыдзи и век, помтӧм-дортӧм. Водзӧ сканерасям, тексталам коми гижӧдъяс (ӧніяяс да Молодцов кадсяясӧс), торъя программаӧн орччаӧдам текстъяслысь вариантъяс, лӧсьӧдам библиография быд коми автор серти, содтам гижӧдъяс коми онлайн небӧгаинӧ. Места вылас уджалам нёльӧн да нӧшта ӧти нывка Кавказсянь отсасьӧ. Аслым отсалысьяс куимӧн ли нёльӧн жӧ колины, тшӧтш текстасьӧны. Кадысь кадӧ волӧны студентъяс, мукӧдыс отсасьӧ, мукӧдыс кӧсйысьӧны на пуктыны ассьыныс пай коми гижӧд кыв нэммӧдӧмӧ...

Но, пыр мунан удж йылысь 
коркӧ мӧдысь гижа на. Тшӧтш и ассьым мӧвпъяс ӧні ситуация кузяыс. Талун сӧмын ӧти торсӧ казьтышта. 


Тайӧ вежоннас петӧма эрдӧ, кытыськӧ Мӧскуаса вылыс жыръяссянь локтӧма республикаясӧ канму нимъяса роч лыддьӧг (список) и вӧзйӧма пасйыны, кыдзи канмуястӧ-странаястӧ колӧ официальнӧя шуны комиӧн. Кыдзи и век, коми юръяс шӧри потісны. Кодсюрӧяс шуӧны ньӧти оз ков мырсьыны дай ставсӧ рочӧн и кольны. Ми асладорсянь вӧзйим коми вариантъяс. Найӧс ми пуктім со татчӧ.

Медшӧр принципъяс:

1. Войтыр ним кӧ нин эм, канму нимсӧ сыысь и артмӧдам, му кыв содтӧмӧн:

  • Монголия — Монголму;
  • Венгрия — Мадьярму;
  • Тайланд —  Тайму...

2. Важысянь кӧ комиын войтырлӧн ним вӧлі, сідз и кольны: немеч, прансуз, англичан, роч, швед, наысь и лӧсьӧдны канму нимъяс: Немечму, Прансузму, Англичанму, Рочму, Шведму.

3. Канму нимыс кӧ абу войтыр нимысь артмӧма, колӧ видзӧдны медсясӧ сы вылӧ, кыдзи ассьыныс канмусӧ шуӧны сэні олысьяс, та серти и вӧчны:

  • Испания — Эспання;
  • Сирия — Сурия;
  • Филиппины — Пилипинъяс;
  • Исландия — Исланд;
  • Португалия —  Португал;
  • Марокко — Магриб;
  • Греция — Эллада...


4. Мукӧддырйи позьӧ вӧзйыны кык вариант, торйӧн кӧ сэк, кор асланыс нимыс нач тӧдтӧм ӧнія коми мортыдлы:

  • Албания — Албанму, Шиприя;
  • Египет — Египет, Маср;
  • Финляндия — Финнму, Суоми;
  • Ирландия — Ирланд, Эрйӧ...


5. Унджык нимыс кольӧ, дерт, рочӧн кӧть комиӧн ӧткодь: Камерун, Боливия, Иран, Австралия, Италия...



Быдладорсянь кыла юалӧм: "Мыйла тайӧ колӧ?"
Вочавидза тадзи:

Комияс — асшӧра войтыр, коді олӧ ас му вылын. И миян эм ӧтласа гижӧд кыв, коді ӧтувтӧ коми йӧзсӧ тайӧ му вылас. Сійӧн комилы тыр инӧдӧн позьӧ ас кыв пырысджык нимтыны ставсӧ  дзик сідзи, кыдзи тайӧс вӧчӧма мукӧд асшӧра войтыр кывйын. Медым эз вӧв яндзим йӧз водзын. Ӧні на комияс унаӧн яндысьӧны мам-бать кывйысь, лыддьӧны сійӧс ковтӧмторйӧн, оз пӧ лӧсяв сійӧ, медым вылыс да ылыс торъяс йылысь мыйкӧ шуны, абу пӧ колана кывъяс, а мыйяс лӧсьӧдалӧма, некытчӧ оз туйны...
Сӧрӧм тайӧ, дона ёртъяс! Сӧрӧм, кодӧс миянлы кӧвъялӧны ичӧтысянь. Збыльвылас коми кывйыс зэв озыр, колӧ сӧмын корсьыштны, и сюрас ставыс. И сэсся колӧ стӧча артыштӧмӧн да кужӧмӧн петкӧдлыны тайӧ озырлунсӧ ас йӧзыдлы, гӧгӧрвоӧдны да югдӧдны. Та могысь миян коми интеллигенциялы колӧ уджавны мӧда-мӧдӧс пыдди пуктӧмӧн да ӧтув сӧвмӧдны коми гижӧд кывсӧ ӧнія войтыр кывлы лӧсялана тшупӧдӧдз... Туйыс ӧні восьса, позянлуныс тырмымӧн да, кыдзи сё пӧв нин тавося юбилей воӧ вӧлі шулӧма, ставыс миян сайын!

2016-10-31

Сьӧд ар

со бара чунь ӧтнам
да некодлы ковтӧм
кӧть йӧз пиын век на
и нэм помла повтӧм

вын абу нин киам

мӧвп абу нин юрам
син улам сьӧд гуран
кок улам выль куран

тадз уя дзик синтӧм

дай туй абу тӧдса
дыр сьылӧмӧн виньдӧм
жан сьӧлӧмӧй пӧдса

сьӧд ар буретш лоӧ 

сё ёрана тӧлӧн
а лов вылын тола
кыз лымъя и вӧлӧм

сап пемыдӧ вӧйи

да лои кын йиӧн
и коли са-пӧим
кыт ыпъялі биӧн



2016-09-05

Олам и сытӧг

Нуисны лабораторияысь ыджыд сканер.
Во да джын видлім лӧсявны сыкӧд.
Ок и бырӧдліс вын да мыла.
А тӧлкыс воча эз и пет.
Эськӧ велассьӧма-а.
Лои янсӧдчыны.
Син водзын
Куш стен.
Мый...
А!

Олам на тай!




2016-09-01

KTML

Коли во. Бара ар. Бара блог.
Бара буракӧ ӧтка пӧтка...
Гажӧ вӧйӧма коми шог...
Гижны мыйкӧтор кужа ог,
Ас кыв дорӧ мед лои мог
Коми йӧзыслы? Гӧгӧрбок

Кыткӧ ошка, а кыткӧ сӧтка,
Гашкӧ-й кодӧскӧ водзӧ йӧтка...

Мед нӧ нӧкъяджык лоас рок
Тайӧ арсявыв гижанног!

2016-01-29

Куим во чӧж нин...


Куим во чӧж нин Ӧньӧ Лав мудз тӧдлытӧг кайліс сыктывкарса Печать керкаса нёльӧд судтаӧдз да зіля вӧзйис Коми газет-журнал редакцияяслы пуктыны став компьютераныс коми раскладка клавиатураӧ, коми орфография видлалан (спеллер) да мукӧд программа, коді кокньӧдӧ комиӧн ӧдйӧ гижысь браттялы уджнысӧ....  Мынтыны таысь ньӧти ур налы оз ков, босьт да уджав.
Но... коми журналистъяслы коми программаяс буракӧ дарӧн эз ковны! Стӧчджыка кӧ — колӧ эськӧ да... кадыс абу, йӧзыс этша, уджыс тыр, велассьӧма нин, техника жеб да с.в.

Талун рытнас ситуация кутшӧмакӧ вежсьӧма. Коми йӧзӧдчан керкалӧн веськӧдлысь тшӧктіс айтишникыслы февраль 4ʼ лунӧдз пуктыны уджаинса быд компьютерӧ LibreOffice программа, кӧні эм коми спеллер. Коми клавиатураыд пӧ ладмӧдӧма нин быдлаӧ. Содтіс бара: оз окотитны журналистъясӧй вӧдитчыны тайӧ орфография видлалан модульнад. Сідз нин бура гижӧны да. Корректоръяс эмӧсь и... Мися налӧн делӧ. Медым вӧлі позянлун... А то — демократия, демократия, а йӧзыслӧн и выбор абу! Регыд, колӧ чайтны, выль текстӧвӧй редактор дорӧ велаласны да, он и кыскы сэсся бӧр вордад. Вежон мысти надейнӧ заводитчас выль этап. Сэсся ачым мӧда петкӧдлыны коми йӧзӧдчан керкаса быд журналистлы, кыдзи да мый. Медым комиӧн гижигӧн коми спеллерлысь эз повны...