Мӧд лун коли...

Талун воторник, ва коминас кӧ шуны - мӧдлун либӧ (перым коминас) мӧдӧдзлун, мӧдіклун... И талун жӧ сентябр мӧд лун. Ог и тӧд, гашкӧ сентяб гижны, шуанног сертиыс, либӧ нӧ кӧч тӧлысь бурджык лоӧ. Но кыла нин, мургыштӧ кӧнсюрӧ.... Ладнӧ, гижам дипломатичнӧйджыка: 

Мӧд арся лун коли, кыдзи и тавося быд лун менам, удж кежысь.

Асывнас эськӧ, патерасянь локтігмоз, нимкодяси жӧ шондіа лӧз енэжӧн да кытсюрӧ кельдӧдны босьтчӧм корнас. Регыд и збыль ӧпаснӧй рӧмъяс лоасны ывлаас... Йӧзыс карас лои тӧдчымӧн унджык, велӧдчан во пансис да, томуловыд да челяддёыд тырины «Коми АССР-лысь столицасӧ».  Томмӧ миян кар – ог тӧд, код бордтыв улысь цитата вои юрам. Но, час джын подӧн, и – фаст-фуд пыр – Печать керкаӧ. Удж бердӧ! Паныдалісны талун ӧттшӧтш кык керкавидзысь да Ладанов Миш коймӧд. Киасьӧмӧн. Век киасям да. Но талун мыйкӧ, куим пӧв чолӧмалӧма лои да, быттьӧ ыджыд гаж.

Ондре талун воис жӧ Гӧрд-Карсьыс. Вӧлӧмкӧ кык Гӧрд-Кар миян рӧдвужлӧн: лунвывса – марияслӧн да войвывса – яранъяслӧн. Ондре дерт лунвылас ветлӧма. Ёшка шуанаас. Нёрпалыштӧ жӧ эськӧ да, кынмӧма. Но ӧти-мӧді уджсӧ вӧчӧ нин.  Мед нӧ ӧдйӧджык зумыда кок йылӧ сувтас. Да мед оз вывті ылӧдз лэччыв мӧдысь лунвывланьыс!

Асывнас ноксьышті Висер Ӧль гижӧдъясӧн. Бӧръя вежон унджык кадсӧ налы сиа. Нывкаяс да зонкаяс тексталісны гижысьыдлысь став небӧг, сэсся миян киын торъялана редакцияяс. Колӧ эськӧ вайӧдны ӧтувъя орфографияӧ, да сідзи, медым и автор здӧвӧльӧн коли. Юаси, мый сы ногӧн бура гижӧма, а кӧні сорсьӧмаӧсь. Гӧгӧрвоӧдіс. Тадзи и кутам вӧчны, кыдзи чуйдӧдӧма вӧлі. Мортыс кӧ кӧсйӧ ставнас ассьыс беллетристика йӧзӧдны,  ми,  коми текстъяс чукӧртысьяс да, дерт отсасям. Чайті эськӧ талун нин сетны дась гижӧдъяссӧ-а, век на тырмытӧмторъяс сюрӧны. 

Медлёк дерт, кор ӧти кывйыд мӧд кыв пыдди пукалӧ. Файнридерас коми кывлы тырвыйӧ мыджӧд абу на убӧлитӧмаӧсь дасьтыны да, кадысь кадӧ сорсьӧмӧн автоматыс лыддьӧ. Веськыд ӧшыбкаыд спелл-чекернад регыд и сюрас, гӧрдӧн визьнитас дай, а вежӧртас торкысьыд дзебсьӧ, сӧмын сэк сійӧс аддзан, кор сюся лыддян небӧгтӧ кыв бӧрся кыв. Со и лоӧ бара зунясьны. Гижанногтӧ ӧні майбыр корректируйтны, орфография видлалан программа эм да. Кӧть эськӧ, шуам, миян газетъяс, коньӧръяс, век на оз вӧдитчӧны спелл-чекерӧн, и мый помкаыс, ен да куль тӧдӧны.

Кайлі Висер Ӧльясӧ да сёрнитчи сёрӧнджык сетны дась текстъястӧ, локтан пекнича пӧ – медбӧръя срок. Гашкӧ удита жӧ мыйсюрӧ бурмӧдны. Сэсся, чайта да, бара некор лоас, йӧзлы ни аслым. 

Муртса на дзумгыси ӧнтая текстъясӧ,  кӧть эськӧ мися Шань Олысятӧ ли мый ли помавны, а сэтчӧ  уджысь торкис эст ныв. Локтӧма пӧ татчӧ велӧдны канлы кесъявны дасьтысьысьясӧс эст кывйӧ. Мыйла налы эст кыв – тӧдӧ сӧмын севышнӧӥ. Но локтіс тай. Пыраліс миянӧ. Варовитім час джын кымын. Висьтаси, мый вӧчим, мый вӧчам да мый кутам вӧчны. Ёна и чуймис, сымда пӧ нин керӧма да.  

Тӧкӧтьӧ эстань петӧма, Ондреыслы тӧд вылас уси, асывнас пӧ корректор Катя  вайӧма уджсӧ да компьютерам кольӧма. Колян вежон виччысьтӧг  сюри нывка, коді эз бӧрыньтчы содтӧд уджысь да босьтчис «Войвыв кодзулыдлы» юриндалысь лӧсьӧдны. Тулыссянь корӧмӧн кори кык библиотекаршаӧс кодзувса гижӧд нимъястӧ лёддзавны, да век налы некор вӧлі. А тайӧ нывкаыс зіль вӧлӧма! Кори  тай пекничаас  вӧчны 1952-1953ʼ вося номеръястӧ-а,  сійӧ талун нёль волы нин вӧчӧма (1955ʼ воӧдз). Кутшӧм молодечка, ёна и ошки. Тадз кӧ и водзӧ мӧдас, ставыс тӧлысь-мӧдӧн дась лоӧ. Сэсся и, базаас коркӧ журналса текстъяссӧ пуктавны кутам да, юриндалысьыд ныр уланым нин лоас. 

Рытнас редактируйті лыддьӧгъяссӧ да сканераси. Тайӧ нок сорӧн и луныс коли, 2014ʼ  кӧч тӧлысь  мӧд лун. Кык лун нин ар олім! Водзын на зарни ар да пӧчӧ гожӧм, сэсся дерт сьӧд ар. Но и мый? Олам на гашкӧ тӧлӧдзыс. И мед тайӧ арыд нӧшта и коми арнас лоӧ!!!  Кольӧм гожӧм моз жӧ...

Забыль, аддзылі талун кык поэтессанымӧс. Алёнушка да Ленук вӧлись  бара мичмӧдӧны карнымӧс асланыс югыд нюмъясӧн. Гарышті налы и блогъясьӧм  йылысь. Мудзим нин мися виччысьны, кор перӧ мастеричаяс выльысь мича коми кывйӧн кутасны шань коми йӧзлысь олӧм серпасавны, муса коми мунымӧс сьылӧдны.  Лун бӧрся лун, рыт бӧрся рыт, вой бӧрся вой да асыв бӧрся асыв. Лача кутам, оз ӧтнас Арсяыд арйыны коль...